лекарственное растение - житен. Лекарственные растения на татарском

лекарственное растение - житен — с татарского на русский

• 1 дәрмана

  сущ.

  бот.

  1) цитва́рная полы́нь

  Татарско-русский словарь

• 2 каешкыран

  ; бот.

  ста́льник

  Татарско-русский словарь

• 3 кипкәр

  ; бот.

  сушени́ца

  Татарско-русский словарь

• 4 күкчәчәк

  ; бот.

  1) василёк

  2) синю́ха

  3) ря́бчик

  Татарско-русский словарь

• 5 сарыбаш

  ; бот.

  1) желту́шник

  соргылт сарыбаш — се́рый желту́шник

  урман сарыбашы — лесно́й желту́шник

  2) ске́рда

  япмалы сарыбаш — ске́рда кро́вельная

  Татарско-русский словарь

• 6 дару

  1. 1) медикамент, лекарство 2) лекарство, средство, панацея

  daruın belergä ― знать способ (средство)

  2. 1) лекарственный
  daru üläne ― лекарственное растение
  2) средство, способ

  daruın belergä ― знать способ (средство)

  Tatarça-rusça süzlek

• 7 ананас

  сущ.

  анана́с || анана́сный; анана́совый

  ананас яфраклары — анана́совые ли́стья

  ананас вареньесы — анана́совое варе́нье

  Татарско-русский словарь

• 8 арахис

  сущ.

  ара́хис || ара́хисовый; ара́хисово-

  ара́хис плантациясе — планта́ция ара́хиса; ара́хисовая планта́ция

  ара́хис мае — ара́хисовое ма́сло

  ара́хис хәлвәсе — ара́хисовая халва́

  ара́хис җыю комбайны — арахисоубо́рочный комба́йн

  Татарско-русский словарь

• 9 арыслан авызы

  бот. льви́ный зев

  Татарско-русский словарь

• 10 асманчык

  ; бот.

  ке́рвель

  Татарско-русский словарь

• 11 әнис

  сущ.

  1) ани́с || ани́совый

  әнис орлыклары — ани́совые зёрна

  2) ани́с, ани́совка

  буй-буй әнис — полоса́тый ани́с

  •

  Татарско-русский словарь

• 12 бадымҗан

  ; уст.

  баклажа́н

  бадымҗан үстерү — выра́щивать баклажа́ны

  Татарско-русский словарь

• 13 бадыян

  I ; = бадьян I

  лакиро́ванная деревя́нная ча́ша, таре́лка

  бер бадыян аш — таре́лка су́па

  II

  1) ; бот. бадья́н кита́йский; звёздчатый ани́с

  2) семена́ э́того же расте́ния, употребля́емые как припра́ва к пи́ще, а та́кже в дома́шней парфюме́рии

  3) ю́жное де́рево с це́нной древеси́ной

  басмас идем баскычына - басмалары бадыян агачы, бармас идем каршысына - акыллары дөнья бәһасе — не ступа́л бы я да на её крыльцо́, ступе́ни его́ из драгоце́нного де́рева; не ходи́л бы я к ней , да у неё ума́ пала́та

  •

  - бадыян гөле

  Татарско-русский словарь

• 14 баллы баба

  Татарско-русский словарь

• 15 баллы какы

  сверби́га ме́лкая

  Татарско-русский словарь

• 16 балтырган

  ; бот.

  борщеви́к, борщо́вник, я́вор

  балтырган өйрәсе — борщ с борщевико́м

  балтырган бәбәге — за́вязь борщевика́

  балтырган көпшәсе — ду́дка

  Татарско-русский словарь

• 17 борчак

  сущ.

  горо́х

  борчак чабу — ко-си́ть горо́х || горо́ховый

  борчак шулпасы — горо́ховый суп

  борчак кузагы — горо́ховый стручо́к

  яшел борчак — кул. зелёный горо́шек

  - борчак саламы

  ••

  борчак кадәр — о́чень ма́ленький

  борчаклары пешмәү — не найти́ о́бщего языка́; не свари́ть ка́шу )

  Татарско-русский словарь

• 18 гөлхәйре

  ; бот.

  штокро́за

  Татарско-русский словарь

• 19 грейпфрут

  ; бот.

  гре́йпфрут

  Татарско-русский словарь

• 20 елангөл

  ; бот.

  шпа́жник посевно́й

  Татарско-русский словарь

См. также в других словарях:

• Лекарственное растение — (medicinal plant): растение или часть его, используемые для медицинских целей... Источник: ПРАВИЛА ПРОИЗВОДСТВА И КОНТРОЛЯ КАЧЕСТВА ЛЕКАРСТВЕННЫХ СРЕДСТВ. ГОСТ Р 52249 2004 (утв. Постановлением Госстандарта РФ от 10.03.2004 N 160 ст) …   Официальная терминология

• лекарственное растение — — [http://www.eionet.europa.eu/gemet/alphabetic?langcode=en] EN medicinal plant Plants having therapeutic properties. (Source: CEDa) [http://www.eionet.europa.eu/gemet/alphabetic?langcode=en] Тематики охрана окружающей среды EN medicinal… …   Справочник технического переводчика

• Лекарственное растение — Лекарственные растения обширная группа растений, органы или части которых являются сырьём для получения средств, используемых в народной, медицинской или ветеринарной практике с лечебными или профилактическими целями. Наиболее широко… …   Википедия

• лекарственное растение (Medicinal plant) — 23 лекарственное растение (Medicinal plant): Растение или часть его, используемое для медицинских целей. Источник: ГОСТ Р 52249 2004: Правила производства и контроля качества лекарственных средств …   Словарь-справочник терминов нормативно-технической документации

• Растение привидений — ? Подъельник Подъельник обыкновенный (Monotropa hypopitys) Научная классификация Царство …   Википедия

• Лекарственное растительное сырье — растительное сырье, разрешенное уполномоченным на то органом в установленном порядке для медицинского применения. Виды растительного сырья Растительное сырье используется в свежем и высушенном виде. Корни (Radices) ЛРС, в фармацевтической… …   Википедия

• Лекарственное растительное сырьё — Лекарственное растительное сырьё (ЛРС)  растительное сырьё, разрешённое уполномоченным на то органом в установленном порядке для медицинского применения. Лекарственное растительное сырьё заготавливают как от дикорастущих, так и от… …   Википедия

• Колба (растение) — ? Черемша Научная классификация Царство: Растения Отдел: Покрытосеменные Класс …   Википедия

• Черемша (растение) — ? Черемша Научная классификация Царство: Растения Отдел: Покрытосеменные Класс …   Википедия

• Пижма, растение — ? Пижма Пижма обыкновенная Научная классификация Царство: Растения Отдел …   Википедия

• Эрика (растение) — У этого термина существуют и другие значения, см. Эрика. ? Эрика …   Википедия

translate.academic.ru

Конспект урока по татарскому языку на тему "Лекарственные растения" (6 класс)

ТР АМР “Лекарево урта гомуми белем бирү мәктәбе” ГБМБУ

Дәрес планы:

“Урманчыдан күчтәнәч”

Гатина Ландыш Миргаязовна

1 нче квалификация категорияле

татар теле һәм әдәбияты укытучысы

ТР, Алабуга районы, Лекарево авылы, Московская урамы, 13нче йорт,

т. 8(85557)76-1-25

2012

Аңлатма язуы

Хәзерге заман мәктәбе үзенең үсешендә катлаулы чор кичерә. Иҗтимагый һәм икътисадый үзгәрешләр мәгариф системасын да яңарту, төрле типтагы мәгариф учреждениеләрендә укыту-тәрбия эшенең методологиясен һәм оештыру технологиясен камилләштерү бурычын куйды.

Педагогик тәрбия һәм тәҗрибә заманча таләпләргә җавап бирергә тиеш.Моның өчен, укучыга булган мөнәсәбәт белән бергә, укытуның эчтәлеге дә үзгәрергә тиеш.

Мәктәптә белем бирүнең традицион формалары белән беррәттән, укытуның сыйфатын сизелерлек дәрәҗәдә күтәрүче яңа (инновацион) технологияләр дә уңышлы файдаланыла.

Татар телен инновацион технологияләр кулланып укыту - белем бирү процессын яңарту-үзгәртү алымнарын файдаланып гамәлгә ашырырга мөмкинлек тудыра.

Милли-региональ материал нигезендә үткәрелгән дәресләр һәм чаралар яшь буында милли үзаң формалаштыру, туган илгә, туган телгә, туган үскән җиргә, газиз ата-анабызга хөрмәт тәрбияләүдә уңышлы дип санала,укучыларны рухи һәм физик яктан сәламәтләндерә.

Дәресләрне планлаштырганда, дәреснең төрле формаларын файдаланам, дидем. Балалар класста гына утырып талчыгалар, укыту материалына кызыксыну кими. Шуңа күрә безнең мәктәптә укытучылар табигатькә чыгу өчен һәр мөмкинлектән файдаланалар. Чыгарылыш кичәләре,укучыларның туган көннәре дә табигать кочагында үткәрелә. Балалар белән урманга, чишмә буена, күлгә, елга буена экскурсияләргә бару гадәткә керде. Укучылар анда су коеналар, җирдә яланаяк йөриләр.

Дәресләрне дә табигатькә сәяхәт формасында үткәрергә мөмкин. Бу дәресләрдә балаларның сәламәтлеген ныгыту гына түгел, уккучыларда туган як табигатен ярату хисе һәм аны саклауга омтылыш, экологик культура тәрбияләү, эзләнү ярдәмендә татарча мөстәкыйль фикер йөртү сәләтләрен үстерү кебек максатларны күз алдында тотам. Мәсәлән, 6 нчы сыйныфта “Сәламәтлек- безнең байлыгыбыз” циклыннан берничә дәресне табигатькә сәяхәт формасында, дару үләннәрен презентацияләү дәресе итеп үткәрәм.

Балалар белән табигатькә чыгып, дару үләннәрен җыябыз. Шул вакытта аларны ничек җыярга, кайчан җыярга, ничек файдаланырга кирәклеге, аларга сакчыл караш турында әңгәмә корам. Соңыннан укучылар шул үләннәрдән гербарийлар ясыйлар, ашханәдә кыш буе фито чәй эчәләр. Урманда кошлар сайравы белән сокланабыз, тавышларын магнитофон тасмасына яздырабыз. (Җыйган материалны мин дәресләрдә күргәзмә материал буларак файдаланам).

Дәреснең максаты:

1. Балаларга бик тә файдалы, безнең төбәкләрдә күп таралган үсемлекләр турында төшенчә бирү;

2. Дару үләннәренең татарча исемнәрен әйтә белергә өйрәтү һәм истә калдыру;

3. Татарча сөйләм күнекмәләрен камилләштерү;

4. Табигатькә соклану хисләре уяту һәм сакчыл караш тәрбияләү.

Җиһазлау:

“Мәтрүшкәләр” (И.Юзеев шигыре, А.Гыйләҗев музыкасы) җырының һәм төрле кошлар тавышының магнитофон язмалары; катыргыдан ясалган посылка тартмасы һәм аңа салынган әйберләр, аңлатмалы сүзлекләр, мультимедия презентациясе.

Дәреснең барышы:

1. Оештыру өлеше.

2. Укучылар белән әңгәмә үткәрү, проблемалы сорау кую. Нәрсә ул- табигать? (укучыларның җаваплары тыңланыла). (слайд 1)

Укытучы. Табигать безгә нәрсә бирә? Ни өчен табигатьне сакларга кирәк?

Укучылар. Табигать хайваннарга, кошларга яшәү урыны, азык бирә. (слайд 2)

Кешеләргә ягулык материалы, төзү материаллары бирә. (слайд 3)

Урманда без җиләк, гөмбә, дару үләннәре җыябыз. (слайд 4)

Укытучы. Дару үләннәре ни өчен кирәк?

Укучы. Дәвалану өчен.

Укытучы. Балалар, безгә урманчы абый посылка җибәргән.Сез ничек уйлыйсыз,урманчы кайда яши инде ул?

Укучы. Урманда. (слайд 5)

Укытучы. Сез ничек уйлыйсыз, нәрсәләр җибәрде икән ул безгә? Әйдәгез, ачып карыйк. Нинди күчтәнәчләр җибәрде икән? (Посылканы балалар барысы бергә җыелып ачалар). Балалар бу нинди үсемлекләр?

Укучы. Дару үләннәре. (Дару үләннәре тарихы турында сөйләү).

Укытучы.Балалар, посылканы ачкач,сез нинди дә булса, ис сиздегезме? Ә мин сиздем. Бу мәтрүшкәләр исе. (Акрын гына ”Мәтрүшкәләр” җырының көе ишетелә). Балалар, минем әнием дә аларны шулай сабаклары белән җыеп, чормага элеп киптерә (чорма сүзе аңлатыла) (сүзлек белән эш). (слайд 6) Әйдәгез, сак кына алыйк әле аларны. Их, исләре! Балалар, мәтрүшкә кайларда үсә?

Укучы. Авылның иң матур җирендә, урман буйларында, тау битләрендә, болында.

Укытучы. Урманчы безгә мәтрүшкәләр белән бергә табигатьнең бөтен хуш исен җибәргән. Исе тәмлеме?

Укучы. Әйе, бик тәмле.

Укытучы. Мәтрүшкәнең исе генә түгел, үзе дә бик файдалы. (Бер укучы мәтрүшкәне презентацияли). Посылкада тагын ниләр бар икән, карыйк әле. Әһә, монда,балалар, тукымадан тегелгән кечкенә генә капчык та бар. Ә аңа нәрсә салынган?

Укучы. Кипкән кура җиләге. (слайд 7)

Укытучы. Ул җиләкне ашаганыгыз бармы соң?

Укучы. Бар.(Бер укучы кура җиләгенә реклама ясый).

Укытучы. Бу дару үләнен барыгыз ды беләсездер инде.Бу нинди үсемлек?

Укучы. Бу кычыткан. (слайд 8)

Укытучы. Әйе, ә менә аның файдасы турында күбегез белмисездер әле (Бер укучы кычыткан турында сөйли). Посылкадагы күчтәнәчләр белән танышуны дәвам иттерәбез.

Монда, балалар, банкалы әйбер дә күренә. Бу кара карлыган вареньесы. Кара карлыганны сез барыгыз да беләсездер инде, әйеме? (Кара карлыганның файдасы турында берәм-берәм әйтәләр). (слайд 8)

Ә менә монысы нәрсә? Укучылар, бу яфракның нәрсә икәнен белмисезме, аны күргәнегез булдымы икән?

Укучы. Бу бака яфрагы. (слайд 9)

Укытучы. Дөрес, балалар. Һәм ул гади яфрак кына түгел, ә бик тылсымлы да. Урманчы абый аны тикмәгә генә җибәрмәгән.Аның тылсымы нәрсәдә? (укучы бака яфрагының файдасы турында сөйли).

Менә инде посылка тартмасының төбенә төшеп җиттек. Иң аста, кечкенә генә капчыкта, матур тавышлар чыгарып, шылтыр-шылтыр килеп, чикләвекләр “сөйләшә”. (слайд 10) Болары да безнең урманнарның искиткеч бер хәзинәсе. Сез дә авыз итегез әле шушы күчтәнәчләрдән. Күрәсезме, балалар, урманчы абый кечкенә генә бер посылкага күпме табигать байлыгын сыйдырган. Шушы посылка ярдәмендә без сезнең белән авылның хуш исле болыннарында (төрле кошлар тавышы язылган язма уйнатыла), искиткеч матур урманнарына тагын бер тапкыр барган шикелле булдык. Инде балалар, урманчыга күчтәнәчләре өчен рәхмәтләр әйтеп хат язасы гына калды. Сез минем белән килешәсезме?

3. Ситуатив күнегүләр.

а) Мама заболела. Ты ухаживаешь за ней. Спроси, что у неё болит? (слайд 11)

-Әни ,нәрсәң авырта?

б)Спроси, нет ли температуры? (слайд 12)

-Температураң юкмы?

в)Предложи чай с мёдом, малиной, душицей. (слайд 13)

-Бал белән чәй эч.

-Кура җиләге белән чәй эч.

-Мәтрүшкә белән чәй эч.

г)Ты прекрасно знаешь о том,что,чтобы быть здоровым надо заниматься

спортом. Посоветуй другу,чтобы он (слайды 14 - 18)

-по утрам делал зарядку \иртән зарядка яса\

-гулял на свежем воздухе \саф һавада йөр\

-зимой катался на лыжах \кышын чаңгыда шу\

-летом купался \җәй көне су кер\

-бегал \йөгер\

4. Йомгаклау (укучыларга сораулар бирү).

5. Билгеләр кую.

6. Өй эше бирү: Урманчы абыйга рәхмәт хаты язарга. (слайд 19)

infourok.ru

Пустырник татарский Leonurus tataricus

Пустырник татарский

Пустырник татарский. Leonurus tataricus L.

Двулетнее травянистое растение с прямыми, большей частью ветвистыми, четырехгранными опушенными стеблями, высотой 30-100 см.

Листья супротивные, темно-зеленые, черешковые, мягковолосистые, нижние - округлые, с сердцевидным основанием, почти до середины пальчатопятираздельные, средние - ланцетовидные с клиновидным основанием, трехлопастные, верхушечные - более простые, цельные и узкие.

Цветки мелкие, розовые, собраны густыми супротивными мутовками в пазухах верхних листьев, образуют прерванное колосовидное соцветие на концах стеблей. Соцветие покрыто редкими вниз направленными волосками.

Цветет с июля до сентября. Плод распадается на 4 орешка, лежащих на дне оставшейся чашечки.

Распространен в районах лесостепной зоны. Растет по луговым и каменистым склонам, около жилья и дорог. Реже встречается в Кузнецкой лесостепи другой вид - пустырник сизоватый Leonurus glancescens Dge., отличающийся от предыдущего плотно прижатыми волосками на соцветиях. В медицине применяются одинаково.

Химический состав изучен недостаточно.

Растение содержит флавоноидные гликозиды, один из которых идентичен рутину, дубильные вещества, алкалоиды, сапонины, горечи, минеральные соли.

По биологическому действию пустырник близок к валериане.

В практику научной медицины введен в 1932 г. благодаря В. В. Звереву и, главным образом, томским ученым Н. В. Вершинину и Д. Д. Яблокову.

Трава пустырников пятилопястного, сердечного, сибирского, татарского и сизоватого включена в Государственную фармакопею X издания в качестве седативного средства, улучшающего работу сердца и снижающего кровяное давление.

Настойку пустырника назначают при сердечных и нервных заболеваниях - повышенной нервной возбудимости, сердечно-сосудистых неврозах, бессоннице, истерии, легких формах базедовой болезни, в ранней стадии гипертонической болезни (по 30-50 капель 3-4 раза в день).

Препараты пустырника эффективны при кардиосклерозе, декомпенсированных пороках сердца, астме.

Особенно полезны курильщикам, страдающим болезнью сердца (миокардиопатия на почве никотизма). По действию превосходит валериану.

Некоторые больные переносят препараты пустырника лучше, чем валериану. Пустырник входит в состав успокоительного сбора.

В народной медицине настой, отвар, сок и настойка пустырника применяются как сердечное и успокаивающее нервную систему средство при одышке, сердцебиениях, болях в области сердца, эпилепсии, невралгии, спазмах, воспалительных процессах желудочно-кишечного тракта, расстройстве менструаций, как мочегонное и средство от кашля.

Настой приготавливают из 2 чайных ложек сухой травы на 2 стакана кипятка, настаивают 6 часов и принимают по четверти стакана 3-4 раза в день за 15 минут до еды.

Спиртовую настойку (1:10) вместе с настойкой ландыша принимают по 20-30 капель с водой 2-3 раза в день за полчаса до еды.

Наиболее эффективным считают сок свежих растений (по 30-40 капель 3-4 раза в день перед едой).

Траву заготавливают во время цветения, срезая верхушки стеблей до 40 см длины.

Сушат в хорошо проветриваемом помещении без доступа прямых солнечных лучей, часто перемешивая. Выход сухого сырья 25-28%.

Сырье хранится в мешках, тюках, а в аптеках - в фанерных ящиках. Сухое сырье пригодно в течение 3 лет.

Алфавитный указатель названий растений

Химический состав лекарственных растений

Дикие лекарственные растения, применяемые в научной и народной медицине

Культивируемые овощные и садовые растения, используемые как лекарственные

Указатель лекарственных растений по их лечебному применению в научной и народной медицине

Состав и применение чаев и сборов из растительного сырья

Сбор и сушка лекарственного сырья

Способы приготовления простых лекарственных препаратов

Фитотерапия некоторых заболеваний

Лекарственные растения в диетическом питании

Хлебные, крупяные и бобовые растения

Овощные растения

Масляничные растения

Плодово-ягодные растения

Цитрусовые и другие субтропические и тропические плодовые растения

Орехоплодные растения

Пряные и вкусовые растения

Растения, оказывающие тонизирующее действие

Лекарственные растения, действующие преимущественно на нервную систему

Лекарственные растения, действующие в области нервных синапсов

Лекарственные растения, применяемые преимущественно при сердечно-сосудистых заболеваниях

Лекарственные растения, применяемые при заболеваниях органов дыхания (противокашлевые, отхаркивающие, бронхолитические, антисептические и др.)

Лекарственные растения, применяемые при заболеваниях органов пищеварения (обволакивающие, вяжущие, желчегонные, слабительные, противовоспалительные и др.)

Лекарственные растения, применяемые при болезни печени и желчных путей

Лекарственные растения, обладающие противоглистными и противопаразитарными свойствами

Лекарственные растения, действующие на мочевыделение и потовыделение

Лекарственные растения, влияющие на тканевый обмен (биогенные стимуляторы, витаминоносные, антисклеротические и др.)

Лекарственные растения, стимулирующие мускулатуру матки и действующие на свертывание крови

Книги ONLINE:

zelapteka.liferus.ru

Смотрите также

• 
  Лекарственное растение подорожник доклад
• 
  Экология и лекарственные растения
• 
  Сад лекарственных растений это
• 
  Лекарственные растения в августе
• 
  Жабрей растение лекарственные свойства
• 
  Алтей лекарственный описание растения
• 
  Лекарственные растения на гидропонике
• 
  Лекарственные растения содержащие атропин
• 
  Лекарственное растение красная щетка
• 
  Красная щетка лекарственное растение
• 
  Изучение дикорастущих лекарственных растений