Комнатные растения (на татарском языке). Растения на татарском языке

Комнатные растения (на татарском языке)

Всероссийский конкурс

профессионального мастерства

воспитателей и педагогов

дошкольных образовательных учреждений

« Современный детский сад»

Тема: «Бүлмә гөлләре”

Выполнила: Шагиева Л. Н.

Должность: воспитатель

Место работы: МБДОУ Кутлу – Букашский д/с «Дуслык»

Тема: Бүлмә гөлләре.

Максат: Балаларның бүлмә гөлләре турындагы белемнәрен ныгыту, тагын да баету. Кеше тормышында бүлмә гөлләренең әһәмиятен күрсәтү. Гөлләр үстерүгә карата кызыксыну уяту, эзлекле, мөстәкыйль фикерләү сәләтен үстерү. Бүлмә гөлләренә карата сакчыл караш һәм мәхәббәт тәрбияләү.

Җиһазлау: Гөлләр рәсемнәре, гөлләр, пазлалар, магнитофон.

Исәнмесез, балалар. Мин бүген сезне әбиемнең өенә чакырдым. Үзе Казан шәһәренә кунакка китте . Үзенең иң олы байлыгы тәрәз төбендәге гөлләрен миңа ышанып калдырды. Аларны күз карасыдай сакларга кушты. Әбием гөлләрен бик ярата һәр көн иртүк ул аларны барлап, назлап, тәрбияләп чыга. Гөлләр дә аңа шулай ук җавап бирә дип уйлыйм, чөнки алар күп вакыт шау чәчәктә утыралар. Менә шушы яраткан гөлләрен карарга кушып калдырды да инде ул миңа. Минем монда сезне чакыруым юкка гына түгел. Бүгенге көнне сезнең белән шушы матур гөлләр арасында уздырырбыз һәм бүлмә гөлләре турында алган белемнәребезне ныгытырбыз.

Әбиемне тынычландырып җибәрдем җибәрүен, ләкин аның ышанычын аклый алырмынм? Сез, балалар, миңа ярдәм итәрсезме?

• Сезнең өйләрегездә, тәрәзә төпләрендә нинди гөлләр үсә?

• Ә безгә бүлмә гөлләре ни өчен кирәк дип уйлыйсыз?

• Сез гөлләрне тәрбияли беләсезме соң?

( һәр сорауга балалардан җаваплар алу)

Бик яхшы, әйе, балалар, гөлләр матур булып үсеннәр өчен аларга су сибәргә, төпләрен йомшартырга, яфракларын чиста, йомшак, дымлы чүпрәк белән тузаннан арындырырга кирәк. Бүлмәдә гөлләр күбрәк булган саен тузан кимрәк була. Әйдәгез әле бергәләп боларны эшләп карыйк.

( практик эш)

Шулай ук гөлләрнең тавыш ярата торганнары, я исә тавышта бөтенләй үсә алмый торганнары да очрый. Мәсәлән, экрандагы барыгызга да яхшы таныш яран гөл тынычлыкны ярата. Бу гөлнең безгә бик күп төрләре билгеле. Аның чәчәкләре ачык зонтикны хәтерләтә. Яран кызыл, ак, ал төстәге чәчәкләр ата һәм бүлмәгә тәмле хуш ис тарата.

Күп кенә гөлләр дәвалау үзлегенә дә ия. Шундыйлардан алоэ, каланхоэ, шулай ук яран һәм башка бик күп төрле гөлләрне атарга була. Мондый гөлләрне авырган вакытта яраларга куеп авыртуны басарга була.

Бик күпләребез өйләребездә кактуслар үстерәбез. Кактус гөле өйдәге микробларны, вирусларны юкка чыгару үзлегенә ия. Кактуслар үзләренең үзенчәлекле формалары, матур чәчәкләре белән кызыклы. Өй шартларында алар әкрен, ә үзләренең ватанында Мексика чүлендә гаять зур булып үсәләр һәм кызыклы формалы булалар. Экрандагы рәсемнәр моның ачык мисалы булып тора.

Балалар, без сезнең белән гөлләр турында матур шигырьләр, җырлар өйрәнгән идек әйдәгез шуларны искә төшереп үтик.

Гөлләр.

Үстерде гөлләр Гөлнара

Шундый матурлар алар.

Урамнан үтүчеләр

Бары да сокланалар.

Гөлнара үстергән гөлләр

Күмелделәр чәчәккә.

Ул аларны бүләк итеп

Алып килде бакчага.

Лена Шакирҗанова.

Минем гөлем.

Тәңкә карлар себереп,

Тышта буран котыра,

Тәрәзә төбендә гөлем

Чәчәк атып утыра.

Янып торган чәчәкләре

Бүлмәбезне балкыта.

Тышта карлар, ә чәчәкләр

Хуш исләрен аңкыта.

Әзһәр Габиди.

Җыр:”Гөлләрем гөлкәйләрем”

• Балалар, мин сезгә киселгән рәсемнәр тәкъдим итәм.Шушы кисәкләрдән сез матур гөлләрнең тулы рәсемнәрен төзеп карагыз.

• Я, нинди гөлләр килеп чыкты?

(Яран гөл, кактус)

Ә менә өченче төркем төзегән гөлнең исеме сезнең күпләрегезгә таныш түгел. Гөлнең исеме абага дип атала. Бу гөл иң борынгы үсемлекләрнең берсе. Абага гөле барлык урында да яхшы үсеп китә ала. Әкиятләрдә елга бер мәртәбә тылсымлы чәчәк ата дип сөйләнсә дә, бу гөл чынбарлыкта бөтенләй чәчәк атмый. Ул безне үзенә үзенчәлекле, бормалы, бизәкле яфраклары белән җәлеп итеп тора. Матурлыгы белән генә түгел ул әле файдалы да. Үзенә күрә һаваны чистарту пылисосы булып тора. Чөнки һаваны төрле зарарлы мәтдәләрдән чистарта һәм дымландырып тора. Димәк, бу гөлне өй шартларында үстерү файдага гына.

Балалар, әйдәгез бераз ял итеп алыйк. Матур итеп тыныч кына чүгәлибез.

Гөлчәчәкләр күренде

Һәм кояшка үрелде.

Аларга җылы кирәк

Кояш астында рәхәт.

Җил исте

Чәчәкләрне селкетте.

Алар уңга бөгелде,

Алар сулга бөгелде.

Кинәт җил тынды

Чәчәкләрдә шатланды.

Балалар, игътибар белән экранга карыйбыз. Бу рәсемнәрдә рәссам нинди хаталар җибәргән икән?

( беренче рәсемдә гөлләрне бакчага утыртканнар, гөлләр бакчада үсми бит инде, өйдә үсәләр; икенче рәсемдә аквариумга гөлләр ясаганнар, гөлләр анда үсә алмыйлар, алар анда озак торсалар череп бетәләр; өченче рәсемдә өй кырыена гөлләр утыртканнар, алар бүлмәдә үсәргә тиешләр)

• Әйе, балалар, әле ул гөлләр чәнечкеле дә юл буена андый гөлләр, чәчәкләр утырту куркыныч, чөнки кечкенә балалар барып тотарга, тырмалырга мөмкиннәр. Бик яхшы, бу биремне дә уңышлы үтәп чыктык.

Мин сезгә тагы бер дидактик уен әзерләдем. Уенның исеме : “ 4нче предмет артык” дип атала.(рәсемнәр буенча эш)

Бүлмә гөлләре һәрвакыт гөрләп үссен өчен, аларны ничек тәрбияләргә кирәк тагын бер тапкыр искә төшереп үтик әле балалар.

-Бүлмә гөлләренең күбесен яктыга куярга кирәк.

-Гөлнең туфрагы һәрвакыт җиңелчә дымлы булырга тиеш.

-Гөлләргә җылымса су сибәргә кирәк.

-Су сибкәннән соң, туфрак бераз кипкәч аны кечкенә таяк ярдәмендә йомшарталар.

-Гадәттә бүлмә гөлләренә суны җәй айларында көн саен яки көн аралаш, кыш көне сирәгерәк сибәләр.

-Зур яфраклы гөлләрне, айга бер тапкыр дымлы чүпрәк белән сөртәләр.

Әйдәгез әле, балалар, без сезнең белән бер матур гөл утыртыйк. Алдан җылытылган балчыкка әзерләп куйган гөл үсентесен туфрак белән ныгытып күмәбез. Һәм җылымса су сибәбез.

( Ишек шакыган тавыш ишетелә) Белмәмеш керә. Ул борчулы.

Белмәмеш: Исәнмесез! Тәрбияче апа, миңа күптән түгел бер гөл бүләк иттеләр. Тиздән чәчәк атачак дигәннәр иде. Мин көтәм дә көтәм, ә гөлем үсеп китә алмый.

Тәрбияче: Белмәмеш, бәлки син аңа су сибәргә оныткансыңдыр?

Белмәмеш: Юк, киресенчә көн дә күп итеп сибәм. Кояш кыздырмасын дип караңгыга алып куйдым.

Тәрбияче: Әйдәгез, балалар, Белмәмешкә булышыйк, ялгышларын күрсәтик. Гөлләр матур булып үссеннәр өчен, аларны ничек тәрбияләргә кирәк? ( балаларның җавапларын тыңлау).

Тәрбияче: Белмәмеш, аңладыңмы инде, син гөлеңне харап итә язгансың.

Белмәмеш: Балалар, өйгә кайткач, сез әйткәнчә тәрбияли башлыйм. Рәхмәт сезгә. Сау булыгыз.

• Балалар, истә тотыгыз табигатьтә дә, бүлмәдә дә, өйдә дә үсемлекләргә иң кирәкле нәрсәләр: яктылык, дым, җылылык. Шулар булганда гына үсемлекләр яфрак ярырлар, чәчәк атарлар, җимеш бирерләр, матурлыклары белән безне куандырырлар. Балалар, без сезнең белән бик тырышып эшләдек һәзер ял итегез.

Кулланылган әдәбият:

1.“О комнатных растениях” Д – р Д. Г. Хессайон.

2.“Балачак аланы” Закирова К. В. Казан РИЦ нәшрияты 2011.

3. “Бала бишеге – гөмер ишеге” Зарипова Ф. Яр Чаллы “Идел – йорт” нәшрияты 2002.

infourok.ru

Народные названия растений в татарском языке

Монография посвящена одной из актуальных проблем татарского языкознания - системному исследованию народных названий растений в синхронном и диахронном аспектах с привлечением данных родственных и неродственных языков, памятников старотатарской и древнетюркской письменностей. Рассматриваются принципы номинаций фитонимов, выявляются расширение или сужение семантики слова, ареалы их распространения, характер и состав словообразовательных средств, участвовавших в образовании названий растений. Исследование является ценным источником при рассмотрении вопросов истории языка, его современного состояния, усовершенствования терминологии.Книга рассчитана на лингвистов, этнографов и всех, интересующихся вопросами истории и диалектологии татарского языка.

turkology.tk

лекарственное растение - житен — с татарского на русский

• 1 дәрмана

  сущ.

  бот.

  1) цитва́рная полы́нь

  Татарско-русский словарь

• 2 каешкыран

  ; бот.

  ста́льник

  Татарско-русский словарь

• 3 кипкәр

  ; бот.

  сушени́ца

  Татарско-русский словарь

• 4 күкчәчәк

  ; бот.

  1) василёк

  2) синю́ха

  3) ря́бчик

  Татарско-русский словарь

• 5 сарыбаш

  ; бот.

  1) желту́шник

  соргылт сарыбаш — се́рый желту́шник

  урман сарыбашы — лесно́й желту́шник

  2) ске́рда

  япмалы сарыбаш — ске́рда кро́вельная

  Татарско-русский словарь

• 6 дару

  1. 1) медикамент, лекарство 2) лекарство, средство, панацея

  daruın belergä ― знать способ (средство)

  2. 1) лекарственный

  daru üläne ― лекарственное растение

  2) средство, способ

  daruın belergä ― знать способ (средство)

  Tatarça-rusça süzlek

• 7 ананас

  сущ.

  анана́с || анана́сный; анана́совый

  ананас яфраклары — анана́совые ли́стья

  ананас вареньесы — анана́совое варе́нье

  Татарско-русский словарь

• 8 арахис

  сущ.

  ара́хис || ара́хисовый; ара́хисово-

  ара́хис плантациясе — планта́ция ара́хиса; ара́хисовая планта́ция

  ара́хис мае — ара́хисовое ма́сло

  ара́хис хәлвәсе — ара́хисовая халва́

  ара́хис җыю комбайны — арахисоубо́рочный комба́йн

  Татарско-русский словарь

• 9 арыслан авызы

  бот. льви́ный зев

  Татарско-русский словарь

• 10 асманчык

  ; бот.

  ке́рвель

  Татарско-русский словарь

• 11 әнис

  сущ.

  1) ани́с || ани́совый

  әнис орлыклары — ани́совые зёрна

  2) ани́с, ани́совка

  буй-буй әнис — полоса́тый ани́с

  •

  Татарско-русский словарь

• 12 бадымҗан

  ; уст.

  баклажа́н

  бадымҗан үстерү — выра́щивать баклажа́ны

  Татарско-русский словарь

• 13 бадыян

  I ; = бадьян I

  лакиро́ванная деревя́нная ча́ша, таре́лка

  бер бадыян аш — таре́лка су́па

  II

  1) ; бот. бадья́н кита́йский; звёздчатый ани́с

  2) семена́ э́того же расте́ния, употребля́емые как припра́ва к пи́ще, а та́кже в дома́шней парфюме́рии

  3) ю́жное де́рево с це́нной древеси́ной

  басмас идем баскычына - басмалары бадыян агачы, бармас идем каршысына - акыллары дөнья бәһасе — не ступа́л бы я да на её крыльцо́, ступе́ни его́ из драгоце́нного де́рева; не ходи́л бы я к ней , да у неё ума́ пала́та

  •

  - бадыян гөле

  Татарско-русский словарь

• 14 баллы баба

  Татарско-русский словарь

• 15 баллы какы

  сверби́га ме́лкая

  Татарско-русский словарь

• 16 балтырган

  ; бот.

  борщеви́к, борщо́вник, я́вор

  балтырган өйрәсе — борщ с борщевико́м

  балтырган бәбәге — за́вязь борщевика́

  балтырган көпшәсе — ду́дка

  Татарско-русский словарь

• 17 борчак

  сущ.

  горо́х

  борчак чабу — ко-си́ть горо́х || горо́ховый

  борчак шулпасы — горо́ховый суп

  борчак кузагы — горо́ховый стручо́к

  яшел борчак — кул. зелёный горо́шек

  - борчак саламы

  ••

  борчак кадәр — о́чень ма́ленький

  борчаклары пешмәү — не найти́ о́бщего языка́; не свари́ть ка́шу )

  Татарско-русский словарь

• 18 гөлхәйре

  ; бот.

  штокро́за

  Татарско-русский словарь

• 19 грейпфрут

  ; бот.

  гре́йпфрут

  Татарско-русский словарь

• 20 елангөл

  ; бот.

  шпа́жник посевно́й

  Татарско-русский словарь

См. также в других словарях:

• Лекарственное растение — (medicinal plant): растение или часть его, используемые для медицинских целей... Источник: ПРАВИЛА ПРОИЗВОДСТВА И КОНТРОЛЯ КАЧЕСТВА ЛЕКАРСТВЕННЫХ СРЕДСТВ. ГОСТ Р 52249 2004 (утв. Постановлением Госстандарта РФ от 10.03.2004 N 160 ст) …   Официальная терминология

• лекарственное растение — — [http://www.eionet.europa.eu/gemet/alphabetic?langcode=en] EN medicinal plant Plants having therapeutic properties. (Source: CEDa) [http://www.eionet.europa.eu/gemet/alphabetic?langcode=en] Тематики охрана окружающей среды EN medicinal… …   Справочник технического переводчика

• Лекарственное растение — Лекарственные растения обширная группа растений, органы или части которых являются сырьём для получения средств, используемых в народной, медицинской или ветеринарной практике с лечебными или профилактическими целями. Наиболее широко… …   Википедия

• лекарственное растение (Medicinal plant) — 23 лекарственное растение (Medicinal plant): Растение или часть его, используемое для медицинских целей. Источник: ГОСТ Р 52249 2004: Правила производства и контроля качества лекарственных средств …   Словарь-справочник терминов нормативно-технической документации

• Растение привидений — ? Подъельник Подъельник обыкновенный (Monotropa hypopitys) Научная классификация Царство …   Википедия

• Лекарственное растительное сырье — растительное сырье, разрешенное уполномоченным на то органом в установленном порядке для медицинского применения. Виды растительного сырья Растительное сырье используется в свежем и высушенном виде. Корни (Radices) ЛРС, в фармацевтической… …   Википедия

• Лекарственное растительное сырьё — Лекарственное растительное сырьё (ЛРС)  растительное сырьё, разрешённое уполномоченным на то органом в установленном порядке для медицинского применения. Лекарственное растительное сырьё заготавливают как от дикорастущих, так и от… …   Википедия

• Колба (растение) — ? Черемша Научная классификация Царство: Растения Отдел: Покрытосеменные Класс …   Википедия

• Черемша (растение) — ? Черемша Научная классификация Царство: Растения Отдел: Покрытосеменные Класс …   Википедия

• Пижма, растение — ? Пижма Пижма обыкновенная Научная классификация Царство: Растения Отдел …   Википедия

• Эрика (растение) — У этого термина существуют и другие значения, см. Эрика. ? Эрика …   Википедия

translate.academic.ru

Конспект урока по татарскому языку на тему "Лекарственные растения" (6 класс)

ТР АМР “Лекарево урта гомуми белем бирү мәктәбе” ГБМБУ

Дәрес планы:

“Урманчыдан күчтәнәч”

Гатина Ландыш Миргаязовна

1 нче квалификация категорияле

татар теле һәм әдәбияты укытучысы

ТР, Алабуга районы, Лекарево авылы, Московская урамы, 13нче йорт,

т. 8(85557)76-1-25

2012

Аңлатма язуы

Хәзерге заман мәктәбе үзенең үсешендә катлаулы чор кичерә. Иҗтимагый һәм икътисадый үзгәрешләр мәгариф системасын да яңарту, төрле типтагы мәгариф учреждениеләрендә укыту-тәрбия эшенең методологиясен һәм оештыру технологиясен камилләштерү бурычын куйды.

Педагогик тәрбия һәм тәҗрибә заманча таләпләргә җавап бирергә тиеш.Моның өчен, укучыга булган мөнәсәбәт белән бергә, укытуның эчтәлеге дә үзгәрергә тиеш.

Мәктәптә белем бирүнең традицион формалары белән беррәттән, укытуның сыйфатын сизелерлек дәрәҗәдә күтәрүче яңа (инновацион) технологияләр дә уңышлы файдаланыла.

Татар телен инновацион технологияләр кулланып укыту - белем бирү процессын яңарту-үзгәртү алымнарын файдаланып гамәлгә ашырырга мөмкинлек тудыра.

Белем бирү системасын модернизацияләү бездән аңлатмалы-иллюстратив технологиядән читләшеп укучыларга яңача белем бирүне күздә тотуны, балаларның фикерләү сәләтен үстерүне, аларга комфорт булырлык итеп, демократик стильдә укытуны таләп итә. Шуны күздә тотып мин татар теле һәм әдәбияты дәресләрен коммуникатив технология, уен элементларын, проблемалы сорау куеп,балаларның үзләренең эзләнүләрен таләп иткән дәресләрне үткәрүне алга куям. Моның өчен дәресләрнең эчтәлеген, төрләрен, анда кулланыла торган метод һәм алымнарны төрләндерергә, белем сыйфатын күтәрү процессында балаларның сәламәт яшәү рәвеше өчен мөмкинлекләр тудырырга тырышам, милли-региональ компоненттан файдаланам.

Милли-региональ материал нигезендә үткәрелгән дәресләр һәм чаралар яшь буында милли үзаң формалаштыру, туган илгә, туган телгә, туган үскән җиргә, газиз ата-анабызга хөрмәт тәрбияләүдә уңышлы дип санала,укучыларны рухи һәм физик яктан сәламәтләндерә.

Дәресләрне планлаштырганда, дәреснең төрле формаларын файдаланам, дидем. Балалар класста гына утырып талчыгалар, укыту материалына кызыксыну кими. Шуңа күрә безнең мәктәптә укытучылар табигатькә чыгу өчен һәр мөмкинлектән файдаланалар. Чыгарылыш кичәләре,укучыларның туган көннәре дә табигать кочагында үткәрелә. Балалар белән урманга, чишмә буена, күлгә, елга буена экскурсияләргә бару гадәткә керде. Укучылар анда су коеналар, җирдә яланаяк йөриләр.

Дәресләрне дә табигатькә сәяхәт формасында үткәрергә мөмкин. Бу дәресләрдә балаларның сәламәтлеген ныгыту гына түгел, уккучыларда туган як табигатен ярату хисе һәм аны саклауга омтылыш, экологик культура тәрбияләү, эзләнү ярдәмендә татарча мөстәкыйль фикер йөртү сәләтләрен үстерү кебек максатларны күз алдында тотам. Мәсәлән, 6 нчы сыйныфта “Сәламәтлек- безнең байлыгыбыз” циклыннан берничә дәресне табигатькә сәяхәт формасында, дару үләннәрен презентацияләү дәресе итеп үткәрәм.

Балалар белән табигатькә чыгып, дару үләннәрен җыябыз. Шул вакытта аларны ничек җыярга, кайчан җыярга, ничек файдаланырга кирәклеге, аларга сакчыл караш турында әңгәмә корам. Соңыннан укучылар шул үләннәрдән гербарийлар ясыйлар, ашханәдә кыш буе фито чәй эчәләр. Урманда кошлар сайравы белән сокланабыз, тавышларын магнитофон тасмасына яздырабыз. (Җыйган материалны мин дәресләрдә күргәзмә материал буларак файдаланам).

Дәреснең максаты:

1. Балаларга бик тә файдалы, безнең төбәкләрдә күп таралган үсемлекләр турында төшенчә бирү;

2. Дару үләннәренең татарча исемнәрен әйтә белергә өйрәтү һәм истә калдыру;

3. Татарча сөйләм күнекмәләрен камилләштерү;

4. Табигатькә соклану хисләре уяту һәм сакчыл караш тәрбияләү.

Җиһазлау:

“Мәтрүшкәләр” (И.Юзеев шигыре, А.Гыйләҗев музыкасы) җырының һәм төрле кошлар тавышының магнитофон язмалары; катыргыдан ясалган посылка тартмасы һәм аңа салынган әйберләр, аңлатмалы сүзлекләр, мультимедия презентациясе.

Дәреснең барышы:

1. Оештыру өлеше.

2. Укучылар белән әңгәмә үткәрү, проблемалы сорау кую. Нәрсә ул- табигать? (укучыларның җаваплары тыңланыла). (слайд 1)

Укытучы. Табигать безгә нәрсә бирә? Ни өчен табигатьне сакларга кирәк?

Укучылар. Табигать хайваннарга, кошларга яшәү урыны, азык бирә. (слайд 2)

Кешеләргә ягулык материалы, төзү материаллары бирә. (слайд 3)

Урманда без җиләк, гөмбә, дару үләннәре җыябыз. (слайд 4)

Укытучы. Дару үләннәре ни өчен кирәк?

Укучы. Дәвалану өчен.

Укытучы. Балалар, безгә урманчы абый посылка җибәргән.Сез ничек уйлыйсыз,урманчы кайда яши инде ул?

Укучы. Урманда. (слайд 5)

Укытучы. Сез ничек уйлыйсыз, нәрсәләр җибәрде икән ул безгә? Әйдәгез, ачып карыйк. Нинди күчтәнәчләр җибәрде икән? (Посылканы балалар барысы бергә җыелып ачалар). Балалар бу нинди үсемлекләр?

Укучы. Дару үләннәре. (Дару үләннәре тарихы турында сөйләү).

Укытучы.Балалар, посылканы ачкач,сез нинди дә булса, ис сиздегезме? Ә мин сиздем. Бу мәтрүшкәләр исе. (Акрын гына ”Мәтрүшкәләр” җырының көе ишетелә). Балалар, минем әнием дә аларны шулай сабаклары белән җыеп, чормага элеп киптерә (чорма сүзе аңлатыла) (сүзлек белән эш). (слайд 6) Әйдәгез, сак кына алыйк әле аларны. Их, исләре! Балалар, мәтрүшкә кайларда үсә?

Укучы. Авылның иң матур җирендә, урман буйларында, тау битләрендә, болында.

Укытучы. Урманчы безгә мәтрүшкәләр белән бергә табигатьнең бөтен хуш исен җибәргән. Исе тәмлеме?

Укучы. Әйе, бик тәмле.

Укытучы. Мәтрүшкәнең исе генә түгел, үзе дә бик файдалы. (Бер укучы мәтрүшкәне презентацияли). Посылкада тагын ниләр бар икән, карыйк әле. Әһә, монда,балалар, тукымадан тегелгән кечкенә генә капчык та бар. Ә аңа нәрсә салынган?

Укучы. Кипкән кура җиләге. (слайд 7)

Укытучы. Ул җиләкне ашаганыгыз бармы соң?

Укучы. Бар.(Бер укучы кура җиләгенә реклама ясый).

Укытучы. Бу дару үләнен барыгыз ды беләсездер инде.Бу нинди үсемлек?

Укучы. Бу кычыткан. (слайд 8)

Укытучы. Әйе, ә менә аның файдасы турында күбегез белмисездер әле (Бер укучы кычыткан турында сөйли). Посылкадагы күчтәнәчләр белән танышуны дәвам иттерәбез.

Монда, балалар, банкалы әйбер дә күренә. Бу кара карлыган вареньесы. Кара карлыганны сез барыгыз да беләсездер инде, әйеме? (Кара карлыганның файдасы турында берәм-берәм әйтәләр). (слайд 8)

Ә менә монысы нәрсә? Укучылар, бу яфракның нәрсә икәнен белмисезме, аны күргәнегез булдымы икән?

Укучы. Бу бака яфрагы. (слайд 9)

Укытучы. Дөрес, балалар. Һәм ул гади яфрак кына түгел, ә бик тылсымлы да. Урманчы абый аны тикмәгә генә җибәрмәгән.Аның тылсымы нәрсәдә? (укучы бака яфрагының файдасы турында сөйли).

Менә инде посылка тартмасының төбенә төшеп җиттек. Иң аста, кечкенә генә капчыкта, матур тавышлар чыгарып, шылтыр-шылтыр килеп, чикләвекләр “сөйләшә”. (слайд 10) Болары да безнең урманнарның искиткеч бер хәзинәсе. Сез дә авыз итегез әле шушы күчтәнәчләрдән. Күрәсезме, балалар, урманчы абый кечкенә генә бер посылкага күпме табигать байлыгын сыйдырган. Шушы посылка ярдәмендә без сезнең белән авылның хуш исле болыннарында (төрле кошлар тавышы язылган язма уйнатыла), искиткеч матур урманнарына тагын бер тапкыр барган шикелле булдык. Инде балалар, урманчыга күчтәнәчләре өчен рәхмәтләр әйтеп хат язасы гына калды. Сез минем белән килешәсезме?

3. Ситуатив күнегүләр.

а) Мама заболела. Ты ухаживаешь за ней. Спроси, что у неё болит? (слайд 11)

-Әни ,нәрсәң авырта?

б)Спроси, нет ли температуры? (слайд 12)

-Температураң юкмы?

в)Предложи чай с мёдом, малиной, душицей. (слайд 13)

-Бал белән чәй эч.

-Кура җиләге белән чәй эч.

-Мәтрүшкә белән чәй эч.

г)Ты прекрасно знаешь о том,что,чтобы быть здоровым надо заниматься

спортом. Посоветуй другу,чтобы он (слайды 14 - 18)

-по утрам делал зарядку \иртән зарядка яса\

-гулял на свежем воздухе \саф һавада йөр\

-зимой катался на лыжах \кышын чаңгыда шу\

-летом купался \җәй көне су кер\

-бегал \йөгер\

4. Йомгаклау (укучыларга сораулар бирү).

5. Билгеләр кую.

6. Өй эше бирү: Урманчы абыйга рәхмәт хаты язарга. (слайд 19)

infourok.ru

Цвета на татарском языке

tazbash.ru

Перевод растение | Русско-татарский словарь Ганиева Ф.А.

ав. – авиация

анат. – анатомия

арго – жаргонное слово

археол. – археология

архит. – архитектура

астр. – астрономия

безл. – безличная форма

биол. – биология

биохим. – биологическая химия

бот. – ботаника

бран. – бранное слово, выражение

буд. – будущее время

бухг. – бухгалтерия

в. – век

вводн. ел. – вводное слово

вет. – ветеренария

в знач. – в значении

вин. – винительный (падеж)

воен. – военное дело

воен.-мор. – военно-морской термин

возвр. – возвратное местоимение

вр. – время

в разл. знач. – в различных значениях

вспом. – вспомогательный глагол

выдел. – выделительный союз, выделительная частица

геогр. – география

геод. – геодезия

геол. – геология

геофиз. – геофизика

гидрол. – гидрология

гидротех. – гидротехника

гл. – глагол; глагольный

горн. – горное дело

грам. – грамматика

груб. – грубое слово, выражение

дат. – дательный (падеж)

деепр. – деепричастие

диал. – диалектизм

дип. – дипломатия

доп. – дополнение

др. –другое, другие

ед. – единственное число

ж. – женский (род)

ж.д. – железнодорожный транспорт

жив. – живопись

звукоподр. – звукоподражательное слово

знач. – значение

зоол. – зоология

и др. – и другие

изъясн. – изъяснительный союз

им – именительный (падеж)

ирон. – в ироническом смысле, иронический

иск. – искусство

ист. – история

и т. д. – итак делее

и т. п. – и тому подобное

карт. – термин карточной игры

кг. – килограмм

кино. – кинемотография

км. – километр

книжн. – книжный

к-рый (-ая, -ое) – который (-ая, -ое)

кратк. ф. – краткая форма прилагательного

кто-л. – кто-либо

кул. – кулинария

л. – лицо (глагола)

ласк. – ласкательная форма

лингв. – лингвистика

лит. – литература, литературоведение

личн. – личная форма глагола, личное местоимения

лог. – логика

м. – мужской (род)

мат. – математика

мед. – медицина

межд. – междометие

мест. – местоимение

метео. – метерология

мин. – минерология

миф. – мифология

мм. – миллиметр

мн. – множественное число

мор. – морской термин

муз. – музыка

мус. – мусульманский, относящийся к мусульманству

накл. – наклонение

напр. – например

нареч. – наречие

наст. – настоящее время

неизм. – неизменяемый

нек-рый(-ая, -ое) – некоторый (-ая, -ое)

неодобр. – неодобрительное

неопр. – неопределенная форма глагола, неопределенное местоимение

нескл. – несклоняемое слово

несов. – несовершенный вид глагола

обл. – областное слово, выражение

обознач. – обозначает, обозначение

огранич. – ограничительный союз, ограничительная частица

однакр. – однократный вид глагола; однократное действие

определит. – определительное местоимение

отп. – оптика

относ. – относительное слово, местоимение

отриц. – отрицание, отрицательный

офиц. – официальный термин, официальное выражение

охот. – охота

п. – падеж

палеонт. – палеонтология

перен. – переносно, в переносном значении

перечисл. – перечислительный

повел. – повелительное (наклонение)

погов. – поговорка

полигр. – полиграфия

полит. – политический термин

понуд. – понудительное (наклонение)

подр..– подражательное слово

посл. – пословица

поэт. – поэтическое слово, выражение

поясн. – пояснительный союз

пр. – прочий, прочее

превосх. – превосходная степень

предл. – предложный падеж

презр. – презрительное

пренебр. – пренебрежительное

прил. – имя прилагательное

присоед. – присоединительный союз

притяж. – притяжательное местоимение

прич. – причастие

прост. – просторечие

против. – противительный союз

прош. – прошедшие время

прям. – в прямом значении

психол. – психология

пчел. – пчеловодство

радио. – радиоэлектроника, радиотехника

разг. – разговорное слово, выражение

разд. – разделительный союз

рел. – религия

род. – родительный (падеж)

рыб. – рыбаловство, рыбоводство

с. – средний (род)

сад. – садоводство

сапожн. – сапожное дело

сказ. – сказуемое

сл. – слово

см. – смотри

собир. – собирательное (существительное), собирательно

совв–совершенный вид глагола

соед. – соединительный союз

сопост. – сопоставительный союз

сочин. – сочинительный союз

спорт. – физкультура и спорт

спец. – специальный термин

сравн. – сравнительная степень, сравнительный союз

ст. – степень

стр. – строительное дело

сущ. – имя существительное

с.-х. – сельское хозяйство, сельскохозяйственный

тв. – творительный (падеж)

театр. – театральный термин

текст. – текстильное дело

тех. – техника

торг. – торговля

указ. – указательное местоимение; указание, указывает

уменьш. – уменьшительная форма

уменьш.-ласк. – уменьшительно-ласкательная форма

употр. – употребляется

усил. – усилительная форма, усилительная частица

усл. – условная форма, условный союз

уст. – устаревшее слово, выражение

уступ. – уступительная форма, уступительный союз

утв. – утвердительная частица

фарм. – фармакология

физ. – физика

физиол. – физиология

филос. – философия

фин. – финансовый термин

фолък. – фольклор

фото – фотография

хим. – химия

церк. – церковное слово, выражение

ч. – число

част. – частица

числ. – имя числительное

шутл. – шутливое слово, выражение

эк. – экономика

эл. – электротехника, электричество

этн. – этнография

юр. – юридический термин

мәс. – мәсәлән

һ.б. – һәм башкалар

һ.б.ш. – һәм башка шундыйлар

иск. – искергән сүз

сөйл. – сөйләү сүзе

ganiev.org

Комнатные растения (на татарском языке)

weburok.com

• 
  Растение красной книги лотос
• 
  Лотос растение красной книги
• 
  Растения для очищения воздуха
• 
  Загадка про растение комнатное
• 
  Грибы похожи на растения
• 
  Растения для щелочной почвы
• 
  Растения похожие на крапиву
• 
  Вопросы по лекарственным растениям
• 
  Какие растения посадить осенью
• 
  Животные и растения севера
• 
  Срез листа хвойного растения